Niezwykłe meteoryty
Od najstarszego do najmłodszego
Meteoryty Ensisheim i Sołtmany
Muzeum Mineralogiczne posiada w swoich zbiorach fragmenty najstarszego zachowanego na świecie meteorytu Ensisheim. Jego spadek zanotowano w dniu 16 listopada 1492 roku (!!!) o godzinie 11.30, co po raz pierwszy w historii nowożytnej Europy zostało odnotowane i opisane m.in. w formie drukowanych przewodników z rycinami i wierszami Sebastiana Branta. Kamień, który upadł w huku detonacji miał masę 127 kg. Wiele jego fragmentów zostało potraktowanych jako amulety, ze względu na „niebiańskie” pochodzenie. Prezentowany fragment był prawdopodobnie takim amuletem. Obecnie klasyfikuje się go jako chondryt oliwinowo-hiperstenowy, amfoteryt brekcjowy LL6.
Sołtmany to nazwa meteorytu i miejscowości w której upadł dnia 30 kwietnia 2011 roku o godzinie 16.03. Piękny lekko orientowany kilogramowy okaz przebił eternit, wybił dziurę w deskach dachu i z wielkim impetem częściowo roztrzaskał się na betonowym schodku. Okaz spadał z olbrzymią prędkością, w grubych deskach wybił dziurę, ale ich nie połamał. Gdyby nie uderzenie w dach i związane z tym wyhamowanie jego impetu, zapewne roztrzaskałby się na setki małych fragmentów. Na wystawie prezentujemy okaz podarowany Muzeum przez Państwa Woźniaków z Warszawy. Klasyfikowany jest jako chondryt zwyczajny L6.
26 kwietnia 1803 roku na L’Aigle spadł obserwowany przez wielu ludzi rój meteorów, potwierdzając prawdziwość tezy o kosmicznym pochodzeniu meteorytów.
30 stycznia 1868 roku w pobliżu Pułtuska zanotowano rój meteorów. Spadek był wówczas widoczny w całej Polsce aż po Lwów, a także we Wrocławiu i Królewcu. Opisywany jest jako najliczniejszy na świecie rój meteorów kamiennych.
Katastrofa tunguska to wydarzenie, które miało miejsce 30 czerwca 1908 roku w tajdze w środkowej Syberii nad rzeką Podkamennaya Tunguska, na północ od jeziora Bajkał, na terenach niezamieszkanych. W tym czasie doszło tam do ogromnej eksplozji, która powalała drzewa w promieniu 40km. i była widziana w promieniu 650km oraz słyszalna w promieniu 1000km. Potężne wstrząsy zostały wówczas zarejestrowane przez sejsmografy na całym Świecie. Według tzw. hipotezy Korlevica eksplozja nastąpiła w wyniku zderzenia Ziemi z meteorytem wielkością porównywalną do drapacza chmur. Podniosła temperaturę do 15 000 stopni Celsjusza i spowodowała gigantyczne zniszczenia.
8 lutego 1969r. w pobliżu Allende spadł rój meteorów. Badania wykazały w nich kryształy diamentu. Ich powstanie wiąże się z eksplozją supernowej, a domieszki ksenonu i neonu prawdopodobnie pochodzą spoza Układu Słonecznego (okazy można obejrzeć na wystawie).
9 października 1992r. w Peekskill 12-kilogramowy meteoryt wpadł w bagażnik Chevroleta Malibu należącego do pani Michelle Knapp.
30 kwietnia 2011r. meteoryt przebił baldachim jednego z budynków gospodarczych w Sołtmanach (fragment prezentowany jest na wystawie).
Największy współczesny rój meteorytów w Czelabińsku miał miejsce 15 lutego 2013r. Okazy z tego spadku posiadamy w zbiorach Muzeum Mineralogicznego.
